13 października 2019 roku ruszył Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR). Jakie dane zawiera i jak zgłosić beneficjenta do systemu? W jakim celu system został wprowadzony i dlaczego w Polsce jest obowiązkowy? Jakie konsekwencje grożą tym, którzy nie dopilnują wpisania beneficjentów do systemu? Poniżej wyjaśniamy!
CRBR – definicja
Zgodnie z przyjętą terminologią, CRBR to specjalny system, którego głównym zadaniem jest zbieranie i przetwarzanie danych na temat osób fizycznych sprawujących bezpośrednią lub pośrednią kontrolę nad spółką. „Kontrolerzy” to inaczej beneficjenci rzeczywiści.
Podstawa prawna
Wprowadzenie CRBR w Polsce ma związek z dyrektywą PE oraz Rady UE z 20 maja 2015 roku. Dokument ten dotyczy zapobiegania wykorzystaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania aktów terroryzmu. Innymi słowy, członkostwo w UE zobowiązuje nas do stworzenia CRBR w Polsce. Zapis dotyczący powołania CRBR znajduje się w ustawie z dnia 1 marca 2018 roku dotyczącej przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowania terroryzmu ((Dz. U. 2019, pozycja 1115 z późniejszymi zmianami).Dysponowanie aktualnymi danymi oraz ich analiza ma duże znaczenie dla walki z terroryzmem oraz nielegalnym finansowaniem.System mauniemożliwić przestępcom ukrywanie swojej tożsamości, szczególnie jeśli pracują w systemach korporacyjnych. Dzięki systemowi każdy może bezpłatnie uzyskać informację o beneficjentach i zweryfikować dane w systemie.
Państwo może przekazywać zgromadzone dane:
- zainteresowanym podmiotom,
- podmiotom zobowiązanym,
- jednostkom analityki finansowej.
Od kiedy działa system?
Oficjalnie od 13 października ubiegłego roku system jest aktywny. Spółki, które zostały założone przed 13 października 2019 roku mają obowiązek w ciągu 6 miesięcy wpisać swoich beneficjentów do rejestru. Z kolei spółki, które rozpoczęły działalność po 13 października, muszą wdrożyć dane do 7 dni od rejestracji w KRS.
Możliwe kary
Jeśli w spółce nie zostanie dopilnowany obowiązek zgłoszenia beneficjentów rzeczywistych do rejestru, ustawodawca może nałożyć na spółkę karę. Jej wysokość może sięgnąć nawet 1 mln zł!
Jakie dane gromadzi CRBR?
Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych zbiera dane dotyczące spółek jawnych, z.o.o., komandytowych, komandytowo-akcyjnych, akcyjnych z wyłączeniem spółek publicznych oraz prostych spółek akcyjnych (od 1 marca 2020).
Kim jest beneficjent rzeczywisty?
Zgodnie z definicją jest to osoba albo osoby fizyczne, które bezpośrednio lub pośrednio kontrolują spółkę. Mogą oni wpływać na czynności oraz decyzje podejmowane przez spółkę. W ich imieniu spółka może nawiązywać stosunki gospodarcze oraz przeprowadzać tzw. transakcje okazjonalne.
Kto jest beneficjentem rzeczywistym?
- Osoba fizyczna, która jest udziałowcem albo akcjonariuszem spółki mająca prawo własności powyżej 25% liczby udziałów albo akcji osoby prawnej.
- Osoba fizyczna, która rozporządza więcej niż 25% liczby głosów w organie stanowiącym (również jako zastawnik, użytkownik czy na mocy porozumień z innymi uprawnionymi do głosu).
- Osoba fizyczna kontrolująca osobę lub osoby prawne, którym przysługuje prawo własności powyżej 25% ogólnej liczby udziałów albo akcji spółki lub dysponująca powyżej 25% ogólnej liczby głosów w organie spółki.
- Osoba fizyczna, która kontroluje spółkę przez posiadane uprawnienia, które zostały dokładnie opisane w ustawie o rachunkowości art.3 ust.1 pkt 37
- Osoba fizyczna zajmująca wyższe stanowisko kierownicze w organach spółki w sytuacji niemożności ustalenia lub wątpliwości co do tożsamości osób fizycznych określonych w powyższych punktach.
W spółkach z.o.o. koniecznie trzeba zgłosić wspólnika lub wspólników, którzy dysponują 25% jej udziałów.
Jak dokonać zgłoszenia?
Zgłoszenie do CRBR jest bardzo proste i wymaga wykonania zaledwie kilku prostych kroków.
- Przejdź na stronę ministerstwa: https://crbr.podatki.gov.pl/adcrbr/#/
- Wybierz opcję „Utwórz zgłoszenie”.
- Przygotuj niezbędne dane do potwierdzenia kwalifikowanego podpisu elektronicznego albo profilu zaufanego. Wprowadzone dane muszą być prawdziwe. Za składanie fałszywych oświadczeń grożą kary. Po wprowadzeniu danych należy je zatwierdzić za pomocą podpisu elektronicznego albo profilu zaufanego.
Problemy z CRBR
Nie wszystkie firmy wiedzą o istnieniu rejestru oraz obowiązku wprowadzania danych, szczególnie dotyczy to małych i średnich przedsiębiorców. Wątpliwości najlepiej rozwiać, konsultując własne działania z pracownikami profesjonalnego biura rachunkowego, którzy oferują doradztwo prawne.
Zgłoszenie informacji o beneficjencie rzeczywistym już obowiązkowe
Ministerstw Finansów informuje, że głównym zadaniem CRBR jest uniemożliwienie prania pieniędzy i finansowania terroryzmu. Aktualne i dokładne dane o beneficjentach utrudniają ukrycie tożsamości w maszynie korporacyjnej. Dzięki publicznemu charakterowi rejestru każdy zyskuje darmowy dostęp do danych o beneficjentach. Za ich niezgłoszenie grożą dotkliwe kary finansowe, więc warto sprawdzić sytuację prawną w swojej firmie samodzielnie lub po konsultacji z pracownikami biura rachunkowego.
