Każdy budżet ma swój określony cel i przeznaczenie. Wiedza na temat budżetu oraz jego kontrolowanie znacznie ułatwia życie prywatne jak również publiczne Czym jest budżet? Jak można go podzielić? Jakie pełni zadania oraz czego może dotyczyć? Budżet to pewnego rodzaju zestawienie planowanych wpływów i wydatków. To spis rzeczywistych kwot przeznaczonych na różne cele. Określeniem ściśle powiązanym z budżetem jest plan budżetowy czyli limit finansowy przeznaczony na wydatki danej jednostki.
Z budżetem należy również połączyć wykonanie budżetu, mające na celu kontrolowanie zrealizowanych wydatków, które mogą być wykorzystywane z jednego lub wielu różnych źródeł finansowania. Budżet może dotyczyć zarówno małych gospodarstw domowych, jak również większych przedsiębiorstw czy całego państwa. Budżet można rozpatrywać jako: budżet państwa, miasta, gminy, partycypacyjny, zadaniowy, tradycyjny. Każde z tych określeń tyczy się innej jednostki oraz różnymi sposobami zarządzania finansami.
Budżet zadaniowy a tradycyjny – różniące i podobieństwa
Budżet tradycyjny jest corocznym planem wydatków i dochodów oraz rozchodów i przychodów państwa. Ujmuje on jeden rok rozliczeniowy i na nim skupia swoja analizę. Budżet tradycyjny skupia swoja uwagę na pojedynczych wydatkach, a nie na całych realizacjach i zadaniach.
Rozszerzeniem pojęcia budżetu tradycyjnego jest budżet zadaniowy. Jest to pewnego rodzaju zarządzenie środkami publicznymi, które jest odpowiednio skonkretyzowane i zorientowane na dany cel.
Budżet zadaniowy wymaga często ustalenia priorytetów i wybrania najpotrzebniejszych działań, mieszczących się w budżecie państwa. Budżet zadaniowy powiązany jest z hierarchizacją wydatków i skupiony jest na określeniu i realizowaniu całego zadania, a nie jak w przypadku budżetu tradycyjnego – pojedynczych zadań. Kolejna różnicą pomiędzy oboma sposobami planowania wydatków jest rodzaj współpracy. Drugi z wymienionych budżetów nastawiony jest na łatwiejszą współpracę oraz większą czytelność informacji, dostępną nawet dla osób niezorientowanych w temacie. Budżet zadaniowy jest bardziej czytelny, a zatem łatwiejszy w użytkowaniu.
Przynosi on lepsze efekty niż budżet tradycyjny i jest zorientowany na całych planowanych programach. Budżet zadaniowy w przeciwieństwie do tradycyjnego ujmuje roczny budżet wynikający z wieloletniego programowania wydatków. Posiada on globalne podejście do planowania finansowania sektora publicznego. Budżet zadaniowy bardzo dobrze sprawdza się w wielu sektorach takich jak: szkolnictwo, bezpieczeństwo, transport, prawo, pomoc publiczna, kultura, administracja, rolnictwo czy polityka zagraniczna.
Budżety zadaniowe różnych państw różnią się między sobą używanymi narzędziami, jak również ich realizacją. Budżet zadaniowy oraz narzędzia stosowane podczas jego planowania pozytywnie wpływają na gospodarkę finansową oraz pozytywny odzew społeczeństwa, w którym stosowane są zasady tegoż planowania. Narzędzia te przyczyniają się do znacznych oszczędności oraz nie dopuszczają wprowadzenie zbędnych i niepotrzebnych działań.
